بیا تو امنیت | آکادمی امنیت شبکه و اینترنت
سرور کامپیوتر دستگاهی است که منابع، اطلاعات، سرویس‌ها یا نرم‌افزار ها را بوسیله شبکه برای دیگر کامپیوتر ها که اصطلاحا به آنها کاربر (Client) گفته می‌شود، به اشتراک می‌گذارد. سرور ها انواع مختلفی دارند: سرورهای ذخیره اطلاعات و فایل، وب سرور ها، سرور های ایمیل و سرور های مجازی.
یک سرور میتواند هم برای انجام یک کار واحد مانند سرورهای ذخیره اطلاعات و فایل و همچنین می‌توانند چندین کار از قبیل وب‌سرور و سرور های ایمیل را برعهده بگیرند.
نحوه کار سرور
برای اینکه یک دستگاه بتواند بعنوان سرور عمل کند باید طوری تنظیم شود تا به درخواست هایی که از سمت کاربرها بر بستر شبکه به آن میرسد گوش دهد. این قابلیت می تواند بخشی از سیستم عامل به عنوان یک برنامه نصب شده ، نقش یا ترکیبی از این دو باشد بعنوان مثال، سیستم عامل Windows Server Microsoft قابلیت گوش دادن و پاسخگویی به درخواست های کاربر را فراهم می کند. علاوه بر این نقش ها و سرویس های نصب شده، انواع درخواست های کاربر را که سرور می تواند پاسخ دهد ، افزایش می دهد.
هنگامی که یک کاربر به داده یا عملکردی از سرور نیاز دارد، از طریق شبکه، درخواستی را ارسال می کند. سرور این درخواست را دریافت می کند و با اطلاعات مناسب پاسخ می دهد. این مدل درخواست و پاسخ، شبکه کاربر-سرور (Client-Server) است که به آن مدل تماس و پاسخ نیز می گویند. یک سرور اغلب کارهای اضافی متعددی را به عنوان بخشی از یک درخواست و پاسخ تک مرحله‌ای انجام می دهد، از جمله تأیید هویت درخواست کننده، اطمینان از اینکه کاربر اجازه دسترسی به داده ها یا منابع درخواستی را دارد یا خیر.
انواع سرور ها
انواع مختلفی از سرورها وجود دارد که همه عملکردهای مختلفی را انجام می دهند. بسیاری از شبکه ها حاوی یک یا چند نوع سرور متداول هستند:
• سرورهای پرونده(File Servers)
• سرورهای پرینت(Print servers)
• سرورهای نرم افزار(Application servers)
• سرورهای DNS)DNS servers)
• سرورهای میل(Mail servers)
• سرورهای وب(Web servers)
• سرورهای دیتابیس(Database servers)
• سرورهای مجازی(Virtual servers)
• سرورهای پروکسی(Proxy servers)
• سرورهای مانیتورینگ و مدیریتی (Monitoring and management servers)
ساختارهای سرور
مفهوم سرورها تقریباً به اندازه خود شبکه قدیمی است. هدف یک شبکه این است که به یک رایانه اجازه دهید تا با رایانه دیگری صحبت کند و کار یا منابع را توزیع کند. محاسبات از آن زمان به بعد تکامل یافته و در نتیجه چندین نوع ساختار سرور و سخت افزار به وجود آمده است.
مِین‌فریم (Mainframe) یا مینی کامپیوتر (Minicomputer) :
مین فریم ها و بعد از آن مینی‌کامپیوتر ها، تقریبا تمام وظایف محاسبات بغیر از تعاملات کاربر با سیستمش ازقبیل صفحه نمایش و کیبورد که توسط سیستم کلاینت انجام میشد را برعهده داشت.
سرور سخت افزار کامپیوتر :
موج بعدی سرورها شامل سرورهای مبتنی بر رایانه بودند. این سرورها نسبت به کامپیوتر‌های معمولی کمی بزرگتر و از نظر قدرت پردازش کمی قوی تر بودند. سرورهایی از این دست غالباً در اتاق های تهویه مطبوع به نام اتاق سرور انبار می شدند و بعداً برای ذخیره سازی و دسترسی بهتر به قفسه ها پیچ می شدند.
سرورهای بلید (Blade Servers) :
سخت افزار اصلی سرور رایانه بزرگ بود و در رک هایی ذخیره می شد که صدها پوند را تحمل می کرد. با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی قطعات تشکیل دهنده سرو هم سریعتر و هم کوچکتر شدند. با حذف هارد دیسک ها، از بین بردن خنک کننده داخلی و کوچک سازی مداوم قطعات محاسباتی، سرورها سرانجام به یک سرور نازک معروف شدند که به آن سرور تیغه ای معروف است. در حالی که هنوز در قفسه های اتاق سرور نگهداری می شود، سرورهای تیغه کوچکتر هستند و به راحتی می توان آنها را تعویض کرد.
سرورهای ترکیبی (Combining Servers) :
حتی قبل از مجازی سازی، سرورها از مدل استاندارد سیستم عامل تک سرور نصب شده بر روی یک ماشین سخت افزاری استخراج می شدند. با پیشرفت فناوری، ذخیره اطلاعات بر حافظه خارج از سرور کنار گذاشته شد و بجای آن حافظاه های داخلی جایگزین شدند. سایر فناوری ها مانند آینه سازی و خوشه بندی، قطعات سخت افزاری را قادر ساخت تا در سرورهای بزرگتر و قدرتمندتر ترکیب شوند. چنین سروری ممکن است از چندین تیغه، چندین دستگاه ذخیره سازی متصل و یک منبع تغذیه خارجی تشکیل شده باشد و هر قطعه را می توان در حالی که سرور روشن است، برای سرو دیگری جایگزین کرد.
سرورهای مجازی(Virtual Servers) :
سرورهای مجازی همواره به سخت افزار نیاز دارند، اما این سخت افزار اکنون فرایند متفاوتی را اجرا می کند که به عنوان hypervisor شناخته می شود. در برخی موارد، مانند مایکروسافت Hyper-V، یک سیستم عامل کامل همچنان بر روی خود سخت افزار اجرا می شود.
